Schaesberg

Schaesberg dankt zijn naam aan de adellijke familie Van Schaesberg. Sinds 1982 prijken de barensteel en bollen uit hun familiewapen op het gemeentewapen van Landgraaf. De eerste heren van Schaesberg duiken al op in de middeleeuwen. Vanuit hun kasteel drukken zij eeuwenlang hun stempel op de internationale politiek. Onder heer Frederik van Schaesberg wordt Schaesberg in 1619 tot een heerlijkheid verheven. In de nasleep van de Tachtigjarige Oorlog weet zijn zoon Johan Frederik te bedingen dat die heerlijkheid Spaans blijft. Daarmee voorkomt hij dat zijn gebied onder gezag van de calvinistische Staten-Generaal komt te staan. En zo is Schaesberg vanaf 1661 een katholiek, Spaans eiland in ‘Hollands’ territorium. Verkeer tussen Heerlen en Nieuwenhagen loopt over een neutrale passageweg, waar de huidige Pasweg zijn naam aan dankt. In 1713, na de Spaanse Successieoorlog, wordt de enclave Oostenrijks, om in 1786 alsnog toe te vallen aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Erg lang duurt die nieuwe situatie niet, want in 1794 verschijnt het Franse Revolutieleger en gaat Schaesberg op in het Nedermaasdepartement van de Franse Republiek. In de Franse Tijd ontstaat de gemeente Schaesberg, met toevoeging van het gebied Strijthagen. Na de nederlaag van Napoleon wordt de gemeente onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden. Met een onderbreking van 1830 tot 1839, want dan is Limburg aangesloten bij de Belgische Opstand. In de loop van de 19e eeuw verandert er weinig, maar onder de rook van de mijnen wordt Schaesberg een bruisend mijnwerkersdorp. De nieuwe werkgelegenheid zorgt voor een snelle bevolkingsgroei. Buiten de oude woonkernen worden de mijnwerkerskoloniën Leenhof, Eikske en Kakert gebouwd. Parallel daaraan verrijzen nieuwe kerken, scholen, winkels en andere voorzieningen. In het attractieaanbod dat later op de voormalige mijnterreinen ontstaat, ligt de kiem van de toeristische lente die de regio nu beleeft.